Bir üniversite araştırması, perakende sektöründe sadık perakende çalışanlarının işverenlere çok sayıda fayda sağladığını göstermesine rağmen, ücretsiz işler ve ek iş görevleri üstlenerek sömürülme eğiliminde olduklarını ortaya koyuyor.
Journal of Experimental Social Phychology’de yayınlanan çalışmada, yaklaşık 1.400 yöneticiye John isimli 29 yaşındaki hayali bir çalışan etrafında çeşitli senaryolar sunuldu. Onlara, John’un işvereninin masrafları azaltmak istediği söylendi ve John’a ek ücret ödemeden fazladan mesai ve görevler atama konusundaki istekliliklerini derecelendirmeleri istendi.
Tüm senaryolarda, John dürüstlük veya adalet gibi diğer olumlu özellikleriyle tanınanlara göre sadakat konusunda bir üne sahipse, yöneticiler ona sürekli olarak daha fazla iş verdiler. Ayrıca yöneticiler, John’un fazla mesaiye ve görevlere açık olduğunu okuduklarında onu, isteğe bağlı fazladan çalışmayı reddetmesiyle ünlü alternatif John’lardan daha sadık olarak değerlendirdiler.
Perakende çalışanlarına yönelik en önemli sorun etik körlük
Duke Üniversitesi Fuqua İşletme Okulu’nda doktora sonrası araştırmacı olan Matthew Stanley yaptığı açıklamada, “Bu bir kısır döngü” dedi. “Sadık işçiler, sömürü için seçilme eğilimindedir. Ve sonra, sömürücü bir şey yaptıklarında, sadık bir çalışan olarak itibarlarını artırıyorlar ve bu da onların gelecekte seçilme olasılıklarını artırıyor.”
Yine de araştırmacılar, istismarın muhtemelen kötü niyetten değil, sektörel yoğunluktan veya psikologların “etik körlük” dediği şeyden kaynaklandığı sonucuna vardı. Prof. Stanley bunu, cömertlik gibi diğer istek uyandıran özelliklerle tanınan insanların, sıklıkla nasıl istismar edildiğine benzetti.
“Çoğu insan iyi olmak ister,” dedi. “Yine de, günlük yaşamlarında şaşırtıcı bir sıklıkta bunu ihlal ediyorlar. Çoğu, insanların eylemlerinin savundukları ilke veya değerlerle ne kadar tutarsız olduğunu göremedikleri etik körlükten kaynaklanıyor.”
Çalışma, çalışanları iş taahhütlerinden vazgeçmeye veya telafi edilmeyen fazla mesaiyi tamamen reddetmeye çağırmıyor. Yine de, yöneticilerin istismar potansiyelinin farkında olması gerektiğini söylüyor.