Geçenlerde yazdığım bir yazıda, kimsenin artık hiç bir şeye inanmadığından, güven eksikliğinden, paranoya boyutuna varan endişelerden bahsettim.
Şimdi kalkıp; “ 2020 yılı 20 gün sonra bitiyor…” desem…
Herhalde buna bile kimse (!) inanmayacak (!)
Ama…
Nihayet 2020 yılını tamamlıyoruz…
Bu kadar felâket; CoVid-19 başta, depremler, global ekonomik kriz, dünya coğrafyasında devam eden savaşlar, açlık, iklim değişiklerindeki kötüye gidişin hız kazanması ve daha bir çok olumsuzluğun bir arada yaşandığı bir yıl; 2020…
Tabii ki 2020 olarak yılın bir suçu yok bunda, ama tarihte 2020 iyi anımsanmayacak bir yıl olarak yerini alıyor…
Bir taraftan da, kısıtlamalarla da olsa, bazı önlemlere uygun olma şartıyla da olsa hayat bir şekilde devam ediyor.
***
Perakendenin konusunda da hayat, alışveriş, AVM’ler, cadde mağazaları, yılsonu alışverişleri için hazırlıklarını yapıyorlar, hattâ AVM’ler arasında hazırlanmış olanlar bile var…
Aman yapsınlar…
Çünkü içimize kapanıp hayata küsmemek lâzım. Bu bakımdan yılbaşı öncesi hazırlıklar bu yıl daha da önemli…
Tabii bir o kadar, hattâ daha da önemli olan perakendede yılbaşı dönemi alışveriş hacmi, fiyatlar, cirolar ve her zaman sadece baktığım güven endeksi bu yıl nasıl şekillenecek…
Umarım ve dilerim ki, özellikle CoVid-19 pandemisi ve beraberinde de ekonomik durgunluktan olabildiğince negatif etkilenen perakendecinin, AVM ve Cadde Mağazalarının yüzü gülsün, bol satışlı, kazançlı bir yıl sonu hesap kapanışı olsun…
***
Karamsar olmamak lâzım, ancak umudun çıtasını çok da yüksek tutmamakta yarar var…
Perakende sektörümüz, bu yıl başta tabii ki E-Ticaret, Black Friday (Kara Cuma Haftası) olmak üzere iki konuda, bana göre son derece başarılı sınavlar verdi.
Konuya ilgi duyanlar gayet iyi bilirler; perakendede moda alt segmentinde yurt dışı ve iç imâlatta siparişler, sezon gelmeden çok önce verilir ve üretim hazırlıkları, stoklamalar belirli bir takvimde yapılır.
Perakendedeki gıda alt segmenti, tekstil ve moda alt segmentleri kadar önden giden bir takvimde değil, daha yakın vadeli çalışmalar yaparlar.
***
Şimdi tekrar perakendede moda alt segmenti yılbaşı hazırlıklarına dönelim.
Önce belirlenmesi gereken; moda alt segmentinin sadece tekstille sınırlı olmadığı, ayakkabı, bazı spor malzemeleri, saat ve aksesuar, çanta vb ürünleri de kapsadığıdır.
Esasen ülkemde bu sektör (Perakendecilik) ve alt segment olarak yukarıdaki kapsamıyla moda, son derece önemli ve geniş bir alanda çalışır.
Mağazacılıkta, perakendede, son tüketiciye yapılan satışlarda, AVM’lerde, Cadde Mağazalarında, özetle tüm satış noktalarında sıcak satış esnasında geçerli ve son derece önemli kurallardan biri; “Müşteri beklemez, müşteri bekletilmez” ilkesidir.
Sıcak satışın temel prensiplerinden olan bu kural, elbette ki stoklar ve ürün çeşitliliğinin yeterli olmasıyla olanaklıdır.
İşte bu yıl, var olan sorunlardan kaynaklanan nedenlerle perakendede özellikle ithalata dayalı moda ürünlerinde; siparişler endişeler kaynaklı olarak düşük tutulmuş, kurlardaki TL değer kaybı nedeniyle bazı yurtdışı siparişler de iptâl edilmiştir.
Bu durumda, yüz yüze mağaza, AVM vb satışlarda çeşit, ebat kısıtlamaları olmuş ve hesaplanan-umulan satış cirolarına erişmekte zorlanılmıştır.
2021 sezon siparişlerine de bakıldığında moda ürünlerindeki siparişlerde tedbirli davranıldığı görülmektedir. Belki 2021 kış sezonu için durum değişebilir.
Perakendecilik bu durumda çalışırken başka bir opsiyon devreye girmiştir.
***
E-Ticaret (E-Commerce)…
Zaten en azından son beş yıldır söylediğimiz, perakendecilikte yeniliğin E-Ticaret ile geleceği konusu olmuştur. Bu konuda son beş yıldır, belki de daha uzun geçmişe dayanan yazılarım, sektörün değişik dergilerinde yayınlandı.
Perakendeci kendini yenilemeli, elektronik ticaret gerçeğini yadsımamalı, aksine bu türe kendini adapte etmeli şeklindeki ifadelerimiz gerçekte karşılaştıklarımızla eşleşti…
Var olan E-Ticaret, CoVid-19 ve ekonomik nedenlerle pazarın bu yönde atak yapmasına vesile oldu. E-Ticarette önemli ve bir o kadar da başarılı bir deneyimleme 2020 yılı içinde kazanıldı.
Eğer bunu sanki bir sınav gibi düşünürsek; bizim sektör bu sınavı başarıyla verdi. Tabii ki şimdi, artık durmayacak, ilerleyecekler…
***
İçinde bulunduğumuz koşullarda, 2020 yılını tamamlarken, 2021 yılbaşı hazırlıkları ve alışverişinin gerek ticaret hacmi ve gerekse moral-motivasyon açılarından en güzel biçimde realize olmasını içtenlikle dilerim.
Bu dönemde yılbaşı alışverişlerinin; herşeye rağmen geçtiğimiz yılbaşı alışverişlerinden düşük olmaması bile bence sektör adına kazanç olarak görülmeli…
2020 Yıl sonu alışverişlerinde bu defa kredi kartı kullanımının %85 üzerinde olacağını verilere bakarak öngörmekteyim. Bu öngörüm büyük kent alışverişleri için daha ziyade geçerlidir.
Tüketici açısından baktığımızda, her ne kadar enflasyon (Reel Enflasyon) yükselse de, mevduat faizlerinin TCMB tarafından artırılması, perakendede ticaret hacminin artmasına destek olacak bir ekonomik önlem görüntüsündedir.
Bu ay yapılacak, 2020 yılının son PPK (Para Piyasası Kurulu) toplantısı sonrası TCMB’nin açıklamaları merakla bekleniyor.
Bu durum kalıcı bir çözüm önerisi olmasa da, geçici süreli bir hareketlilik, esnafa bir nakit akışı (Satışlar, kredi kartı ile da olsa) sağlamak bakımından önem taşımaktadır.
AVM’lere ya da metropollerdeki caddelere bakıldığında, var olan perakendeci; sadece büyük çaplı, holding kapasitesinde, yurt dışı kaynaklı şirketlerden oluşmamaktadır.
Elbette bu mevcuttur ve ama bunun yanında küçük esnafın da var olduğu hayatın doğal bir realitesidir.
İşte bütün bu çerçevede sektörün yeni yıl umutlarıyla moral bulmasını, motive olmasını, kendini yeni ve daha ileri, daha çağdaş bir perakendeciliğe hazırlamasını beklemekteyim.
***