Perakendeciler, son yıllarda karşılaştıkları ekonomik ve jeopolitik zorluklarda değişen bir manzara ile karşı karşıya. Özellikle Kızıldeniz Krizi, küresel ticaret üzerinde önemli bir etki yaratıyor. JP Morgan’ın verilerine göre, küresel konteyner ticaretinin yaklaşık %30’u Süveyş Kanalı’ndan geçiyor ve bu da nakliye gecikmelerinin küresel tedarik zincirlerini ciddi şekilde etkilemesine neden oluyor.
Küresel ticarete yönelik tehdidin tamamı önümüzdeki aylarda daha da netleşecek olsa da, bazı perakendeciler, üreticiler ve bunların tedarik zinciri ortakları, bunun kâr marjları üzerinde yaratacağı önemli zincirleme etkiler konusunda uyarıda bulunuyor.
Bozulma Tek Seferlik Bir Olay Değildir
Son ticaret kesintisi, perakendeciler için beklenmedik zorlukların sadece sonuncusu olarak değerlendiriliyor. Özellikle 2021 ve 2022’de yaşanan tedarik zinciri aksamalarının, işletmelere yılda 1,6 trilyon dolarlık gelir fırsatını kaçırma riski olduğu tahmin ediliyor. Bu çarpıcı rakam, tedarik zincirlerini dayanıklılık için tasarlamanın artık bir seçenek olmadığını, gelecekteki başarı için perakendecilerin hayati öneme sahip olduğunu vurguluyor.
Ancak, birçok perakendeci şu anda “tepki modunda” ve Kızıldeniz bölgesindeki kargo gemilerinin yeniden yönlendirilmesiyle ortaya çıkan uzun teslim sürelerinden ve artan fiyatlardan kaçınmak için acil önlemler almayı düşünüyor. Bu önlemler arasında ürünleri daha yakın yerlerden getirmek gibi adımlar bulunuyor.
Üretken Yapay Zekaya Girişi
Yapay Zeka (GenAI), yıllardır perakendecilere tedarik zincirlerinin daha verimli olması konusunda yardımcı oluyor. Bu, geçmiş satış verilerini analiz ederek gelecekteki talebi tahmin etmek ve daha iyi kararlar almak için kullanılan yaygın bir araç olmuştur. Ancak, şimdi yapay zeka ailesinde yeni bir üye var: üretken yapay zeka (GenAI).
Akıllı Algoritmalar, tedarik zincirlerinde büyük bir potansiyele sahiptir ve bu da büyük ilgi görmesine neden olmuştur. GenAI’nin etkileme potansiyeli sadece eldeki görevle sınırlı değildir; yeni ürün geliştirme, tedarik ve planlama, üretim, lojistik ve satış sonrası hizmetler gibi alanlarda da değer sağlayabilir.
Örneğin, GenAI’nin dijital ikizleri gerçek zamanlı verilerle beslenerek perakendecilere farklı senaryoları test etme imkanı sağlar. Bu sayede, darboğazlar, kalite sorunları veya talep değişiklikleri gibi potansiyel sorunlar hızlı bir şekilde tespit edilip ele alınabilir.
Ayrıca, GenAI’nin tedarik zinciri ağ merkezlerindeki rolü giderek artmaktadır. Bulut, veri, yapay zeka ve analitik kullanarak şeffaflık sağlayarak perakendecilere tedarikçi ve üreticilerden oluşan ağlarında daha derinlemesine görünürlük sağlar. Bu da riskleri belirlemelerine ve zayıf noktaları tespit etmelerine yardımcı olur.
Her iki uygulama da perakendecilere tedarik zincirlerindeki zayıf noktaları tespit etme ve planlama süreçlerini iyileştirme konusunda önemli bir destek sağlar. GenAI, tedarik zincirlerinin karşılaşabileceği zorlukları simüle etme ve buna uygun stratejiler geliştirme konusunda perakendecilere yardımcı olur.
Tedarik Zincirinde GenAI’nin Gücü
Üretken Zekanın gücünü belirleyen faktörler:
- Otomatikleştirme Potansiyeli: Accenture’un raporu, teknolojinin tedarik zinciri süreçlerinin büyük bir bölümünü otomatikleştirebileceğini veya artırabileceğini gösteriyor. GenAI, yapılandırılmamış veri kaynaklarından bağlamsal içgörüler elde ederek tedarik zinciri yöneticilerinin daha iyi kararlar almasına yardımcı olabilir.
- Talep Tahmini ve Kapasite Planlaması: GenAI, büyük miktarda halka açık çevrimiçi veri kaynaklarını tarayarak gelecekteki talebin olası nedenlerini belirleyebilir. Ayrıca, talep ve kapasite planlamasını daha erişilebilir hale getirerek perakendecilerin daha doğru kararlar almasına yardımcı olabilir.
- Analitik Çözümleri Kolaylaştırma: GenAI, karmaşık bilgileri parçalayarak çalışanların daha anlaşılır öneriler almasını sağlayabilir. Bu sayede, perakende çalışanları daha kolay bir şekilde kararlar alabilir ve iş süreçlerini iyileştirebilir.
- Chatbot Etkileşimleri ve Özelleştirilmiş İçgörüler: GenAI, chatbot etkileşimleri üzerinden kullanıcılara özelleştirilmiş içgörüler ve otomasyonlar sağlayabilir. Bu da kullanıcıların daha iyi hizmet almasını ve iş süreçlerinin daha verimli bir şekilde yönetilmesini sağlar.
- Zaman ve Çaba Tasarrufu: GenAI destekli çözümler, önemli ölçüde zaman ve çaba tasarrufu sağlayabilir. Örneğin, nakliye ve ihracat süreçlerinde belge oluşturma gibi görevlerde GenAI’nin kullanılması, iş süreçlerini otomatikleştirerek verimliliği artırabilir.
Bu özellikler, GenAI’nin tedarik zinciri yönetimindeki rolünü önemli ölçüde güçlendirir ve perakendecilere daha etkili ve verimli bir iş yapma imkanı sağlar.
GenAI, Tedarik Zincirinde Yeniden Yapılanmayı Teşvik Edecek
Perakendeciler son birkaç yılda pek çok olumsuzlukla karşılaştı ve gelecekte daha fazlası olacak. Gelecekteki şoklara dayanabilmek için tedarik zinciri esnekliği oluşturma ihtiyacını her zamankinden daha önemli hale getiriyor.
Perakendeciler, dalgalanan envanterler, değişken iş gücü gereksinimleri ve kararsız tüketici eğilimleriyle uğraşmak zorunda olan bir sektörde faaliyet göstermelerinin bir sonucu olarak değişime hazır olduklarını defalarca kanıtladılar. Artık GenAI gibi ileri teknolojilerin ön plana çıkmasıyla perakendeciler, organizasyonlarını gelecekteki büyüme yarışında lider olacak şekilde konumlandırma fırsatına sahip.