Bu haftadan itibaren bu köşeden perakende ile ilgili söyleşeceğiz. Konu perakende olunca o kadar büyük ve derin bir konu ki, neresinden bakacağınız bile önemli bir soru işareti, bu yüzden perakende ve okyanusu eş değerli kavramlar olarak kullanmayı severim.
Evet perakende çok büyük bir okyanus, sadece ABD’de yıllık perakende iş cirosu 5 Trilyon USD’nin üzerinde, bu okyanusta yüzmek kolay değil. Bence esas konu olan, okyanusta büyük balık mı olmak yoksa hızlı balık mı olmak konusunu beraberce derinlemesine inceleyeceğiz.
Okyanus tanımlamasını yaparken daha önce bilmediğim bir bilgiyle karşılaştım. Şöyle ki insanoğlunun şu an bile okyanus tabanı ile ilgili bilgileri Mars yüzeyinden daha azmış. Halen okyanus tabanının %20’sini inceleyebilmişiz. %80’i halen bilinmiyor.
Önce biraz kendimi tanıtmak isterim. 25 yılı aşkın bir süredir çalışıyorum. İş değiştirmeyi çok sevmem, o yüzden girdiğim işlerde uzun süreli kaldım. Otomotivde Renault ile 13 yıllık bir tecrübem oldu. Devamında 7 sene Media Markt elektronik perakende zincirinde çalıştım. Son 8 senedir danışman olarak bu düzen devam ediyor.
Çalıştığım işlerde çok şeyler öğrendim ve devamında bunun yararını gördüm. Şöyle bir örnek vereyim, Renault’da ilk görevim, bana tanımlanmış bir bölge içerisinde yetkili satıcılara satış sonrasından daha fazla para kazanmaları için eğitim vermem ve devamlı seyahat etmemdi. Bahsettiğim yıl 1994 ve bu konu ile ilgili ilk kurumsal çalışmayı yapan firmaydık. Yetkili satıcıları dolaşıyor ve onlara neden daha fazla yedek parça satmaları, tezgâh satışı ve toptan satış da yapmaları, stoklarını yönetmek için neler yapmaları gerektiği vb. birçok konuda eğitimler veriyorduk. Kısacası yetkili satıcıları yedek parça da perakende satış konusunda aktif olmaya yöneltiyorduk.
Yıl 2022, bu konular şimdi çok popüler ama inanın o tarihlerde zor konulardı. Yetkili satıcıların birçoğu böyle bir işe girmeyi bulundukları ilde veya bölgede statü düşüklüğü olarak görüyorlardı. Çünkü kendilerinden daha ufak işletmelere, yedek parça dükkanlarına, atölyelerle iş yapıp onlara cari hesap açmaları gerekecekti. Bu bölümde 2 yılı aşkın çalıştım ve bana çok şey kattı. O yıllarda beni öldürsen bu işe girmem diyen yetkili satıcıların hepsi bu konulara girdiler, zaman zaman görüştüğümüzde o yıllardaki konuları tatlı tatlı konuşuyoruz. Devamında firmanın tedarik zinciri konuları üzerine yoğun bir tecrübem oldu ve son olarak şebeke geliştirme konusu ile ilgili çalıştım. Bu bölümde özellikle 2000’li yılların başında otomotiv sektörü için çok önemli bir konu olan ve bütün yetkili satıcı organizasyonunun baştan aşağı değiştiği “block exemption-blok muafiyet” konusunda önemli tecrübelerim oldu. 2007 yılından itibaren Media Markt markası ile çalıştım. Çok iddialı bir perakende firmasında önemli görevlerde bulundum. Bütün mağazaları çok yakından görme, inceleme imkânı elde ettim ve operasyon yükünün sorumluluğunu taşıdım. Devamında Avrupa ülkelerinde başarılı olduğum konuların eğitimlerini de verdim.
Perakendede özellikle katma değerli servisler ve bunların müşteriye sunumu konuları çok yeniydi. Bu tür ürünlerin en büyük yararı, üründeki kar algısını (müşteri açısından) nötr hale getirerek, perakendeciye daha karlı satış kanalları açmasıdır. Otomotiv’den gelen tecrübemle karlı ve verimli bir operasyon yürüttüm, yeni ürünler geliştirdim. Firmanın ilk müşteri hizmetleri odaklı ve dış kaynaklı çağrı merkezini kurdum. Tedarik zincirinde firmanın karlı ve verimli işleyiş de olması için emek verdim. Özellikle markanın Avrupa’da başarı stratejisi olan mağaza bazında bağımsız yönetim yerine, ülkemizde merkezi yönetim ile ilgili çalışılması için yoğun çalışmalarım oldu. Ayrıca mağaza m2’lerinin küçültülmesi konusu da ülkemizde başarı için hep önerdiğim konular olmuştur.
Kurumsal da bir yere kadar kararını verdikten sonra danışmanlığa adım attım; b2b veya b2c ayırmaksızın, tedarik zinciri, perakende, elektronik ticaret, satış sonrası (özellikle katma değerli servisler), müşteri ilişkileri yönetimi, yetkili satıcı şebekelerinin kurulması ve yönetilmesi vb. konularda son sekiz senedir pandemi, kriz vb. demeden çalışmaya devam ediyorum.
“Tedarik Zinciri Neden Önemli” ve “E Ticaret ve Ötesi” adlarında yayınlanmış 2 kitabım var. Zaman buldukça yeni kitaplarda geliyor olacak.
Merak etmeyin yazılarımda kendimden bahsetmek (tecrübelerim olabilir, kısa!), gibi sıkıcı bir konuya bir daha girmeyeceğim. Perakende ile ilgili profesyonellerin takip ettiği ve herkesin bu konuda uzman olduğu böylesine seçkin bir platforma adım atarken, sizlere kendimi tanıtmak istedim.
Sonuç olarak hep anlatacağım konuyla bitirmek istiyorum.
“Perakende hep gelişiyor, hiçbir zaman bu gelişme bitmeyecek, bu gelişmeleri yakından takip edip kendi katkımızı ve gelişimimizi yaparak, önemli olanları bünyemize adapte etmeliyiz. Kısaca bu okyanusta yüzmek gibidir ister büyük balık olun ister hızlı balık olun kolay değildir.”
Gelecek hafta özellikle gelişmekte olan ülkelerde perakende nereye gidiyor ve ülkemiz bunun neresinde konusunu, biraz da bu konudaki raporlar eşliğinde inceleyerek devam edeceğiz. Sağlıkla kalın…