Büyük perakendeciler, koordineli hırsızlık saldırılarındaki artışla mücadele etmek için yüz tanıma teknolojisini son zamanlarda sıklıkla kullanıyor.
Mağaza çalışanlarını ortaya çıkan tehditlere karşı uyaran ve nihayetinde suçluları yakalayabilmek için kullanılan yeni nesil bir sistem.
Hırsızlık ve şiddetin, özellikle de yüksek fiyatlı ürünleri çalan ve ardından bunları çevrim içi ortamda satan organize suç gruplarının artışta olduğu bir zamanda teknolojinin yeni bir çekiciliği var. Ulusal Perakende Federasyonu’na göre organize perakende suçları 2015’ten bu yana %60 arttı ve perakendecilerin de yaklaşık %70’i 2021’de hırsızlık ile ilgili bir artış bildirdi. Perakendecilerden her yıl 69 milyar dolar değerinde ürün çalınıyor. 2020’de ABD’de soygunlar ve diğer şiddetli perakende olayları sırasında 256 müşteri ve 139 çalışan dahil olmak üzere 523 kişi öldü.
Ülkemizde de durum çok farklı değil. Hem cadde mağazalarından hem de alışveriş merkezlerinden ciddi oranda ürünler çalınıyor. Sorun şu ki, şikayetçi olunamadığı sürece hiçbir güvenlik bu hırsızlara bir yaptırım uygulayamıyor. Şikayetçi olunduğu takdirde de karakolda uzayıp giden bir prosedürle karşılaşıyorsunuz. Mağazacılığın yoğun temposu ve mağazaların merkezden gelen bilgilerle hareket ettiği düşünüldüğünde çoğu mağaza müdürü mecburi olarak bu suçlulardan şikayetçi olmamayı tercih ediyor. Ürün zarar görmüşse ürünün bedeli, zarar görmemişse ürünün kendisi suçludan alınarak hırsız serbest bırakılıyor. Sonuç olarak aynı hırsız oradan çıkıp bir diğer mağazaya girmeye cesaret edebiliyor. Bu durum ülkemiz perakende sektörünün bugünkü kangren problemlerinden biri hâline geldi.
Yüz tanıma teknolojileri bu noktada kullanılabiliyor. Fakat tartışmalı bir boyut çünkü araştırmalar, sistemin erkekleri ve kadınları tanımlarken yanlış yaptığını gösteriyor. Bir araştırma raporuna göre en kötü teknoloji, koyu tenli kadınları tararken %35’e varan hata oranına sahipken, açık tenli erkeklerde ise %1‘den az hata oranına sahip.
Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü’ne göre, şirketler ırksal ön yargıyı ele almak için çalışıyor. 2014 ile 2018 yılları arasında yüz tanıma yazılımı, eşleşen bir fotoğraf bulmak için bir veri tabanında arama yapma konusunda 20 kat daha iyi hâle geldi. Bununla birlikte, 2019 itibariyle hükümet, bazı yazılımların hâlâ Afrikalı-Amerikalı ve Asyalı insanları beyaz erkeklerden 10 ila 100 kat daha sık yanlış tanımladığını tespit etti.
Müşterileri için günde 12 trilyondan fazla yüz karşılaştırması yapan FaceFirst’ün CEO’su Dan Merkle, “Ürünümüze olan talep artıyor.” dedi. Bu teknoloji ile cinsiyet veya ırk farkı olmaksızın, mağaza çalışanı olmayan kişilerden kaynaklanan hırsızlığı %34 ve mağaza içi şiddeti %91 oranında azaltabildiklerini belirtiyorlar.
FaceFirst, yazılımın şüpheliyi tanımlamaya ve perakendeciye gerçek zamanlı bir uyarı göndermeye yardımcı olduğunu ve ardından onu yakalayıp polise teslim ettiğini söylüyor.
İngiltere merkezli Facewatch, özellikle marketlerden gelen güçlü taleple birlikte işlerin pandemi sırasında iki katına çıktığını söyledi.
Baş pazarlama sorumlusu Dean Nicholls‘a göre perakende, New York merkezli Oosto için büyüyen bir müşteri segmenti. Hem bölgesel hem de ulusal perakende zincirleri onun teknolojisini kullanıyor ve bazıları bunu yüzlerce mağazaya yerleştirdi. Verilere göre 150 kişilik şirket, 350 milyon dolarlık fon sağladı.
Teknoloji, pandeminin başlangıcında herkesin aniden maske takmaya başladığı bir gerileme yaşadı. Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü’nün bu ay yayınladığı bir rapora göre, şirketler algoritmalarını maskeli yüzler üzerinde eğitirken doğruluk oranları artıyor, ancak başarı oranları hâlâ %60 ile %99 arasında değişiyor. Facewatch, şu anda yaklaşık %90 doğruluk oranıyla çalıştığını ve bir perakendeciye uyarı göndermeden önce bir insan çalışanın her görüntüyü kontrol ettiğini söylüyor.
Merkle, “2020, herkes için güçten düşürücüydü.” dedi ve ekledi, “Artık bir maske ile bile çok yüksek doğruluklarda çalışabiliyoruz.” Perakendeciler ayrıca, bir suçlunun mağazaya girdiğini çalışanlara ne zaman ileteceklerini ve onları tehlikeye atmadan hareket etmeleri için nasıl talimat vereceklerini bulmaya çalışıyorlar.
Güvenlik görevlileri tarafından giyilen vücut kameraları da perakendeciler tarafından benimseniyor. ECR Retail Loss Group tarafından ankete katılan perakendecilerin üçte ikisi, genellikle güvenlik görevlileriyle donatılmıştı ve kameraları belirli bir kapasitede kullanıyordu. Bu mağazalar, şiddet ve sözlü taciz olaylarının sayısında %45’lik bir düşüş bildirdi. Çünkü güvenlik görevlilerinin üzerinde kamer vardır ve suçluların davranışları kanıtlanabildi. Güvenlik sistemi yazılımı satan Genetec’in imza markalarının ulusal satış direktörü Scott Thomas, güvenlik kameralarının bıraktığı kör noktaların kapatılmasına yardımcı olabileceklerini söyledi.
Ülkemizde çok büyük markalarda bile kameraların kör nokta sorunu yüzünden, mağazalar da çalışanlar da farklı ithamlarla karşı karşıya kaldı, kalabiliyor. Tabi bu durum karşı taraf için de geçerli.
Güvenlik kameraları, plakalar gibi nesnelerin yanı sıra davranışları da giderek daha fazla tanımlama yeteneğine sahip olacak. Oosto, günün birinde silahları tanımlayabilecek veya bir mağazaya doğru koşan birden fazla insan gibi olağan dışı bir harekette çalışanları uyarmak için mağazaya hızla bir uyarı gönderebilecek bir teknoloji geliştiriyor. Perakende teknolojilerinde güvenlik önlemleri her geçen gün artırılıyor.