Dünya olarak içerisinden geçtiğimiz süreçlerde, Uluslararası Çalışma Örgütünden küresel işsizliğin yaklaşık 25 milyon artacağı uyarısı geldi.
Ancak öngörüye göre, 2008/9 küresel finans krizinde olduğu gibi, uluslararası çapta koordine edilen politika yanıtı görürsek, küresel işsizliğin etkisi oldukça düşük olabilecektir.
Rapor üç ana başlık altında sektöre uyarılarda bulunuyor: İşyerinde işçilerin korunması, ekonomi ve istihdamın canlandırılması, işler ve gelirler dengesinin desteklenmesi.
Uluslararası Çalışma Örgütüne göre, Coronavirus pandemisinin yarattığı risk küresel işsizliği 25 milyon arttırabilir güçte. Fakat 2008 krizinde olduğu gibi küresel çapta bir önlem ve politikalar uygulanabilirse küresel işsizliğin etkisi oldukça düşürülebilir. Aksi halde bu durum küresel bir emek krizine sebep olabilir.
Pandeminin işgücü üzerindeki etkilerini azaltmak için tavsiye edilen önlemler:
- Sosyal koruma genişletilmeli
- Kısa çalışma, ücretli izin ve diğer destek yolları ile istihdamın desteklenmesi
- Küçük, orta ve büyük işletme ayrımına bakılmaksızın şirketlere finans ve vergi desteklerinin yapılması
- Belirli ekonomik sektörler için finansal destek sağlanması
2019 yılında 188 milyon olan küresel işsizliğin önümüzdeki dönemde en iyi senaryoda 5.3 milyon, en kötü senaryoda 24.7 milyon artabileceği öngörülüyor. 2008 kürsel ekonomik krizde bu rakar 22 milyon artış göstermişti.
Çalışma süresi ve ücretlerde düşüş
Virüs salgınının ekonomik sonuçları çalışma süresi ve ücretlerde düşüşe dönüşeceğinden, eksik istihdamın da büyük çapta artması bekleniyor. Gelişmekte olan ülkelerde, genellikle değişimlerin etkisini yumuşatan kendi hesabına çalışma da, insanlar (örneğin hizmet sağlayıcılar) ve malların dolaşımına getirilen kısıtlamalar nedeniyle bu kez işe yaramayabilir.
İstihdamda düşüş aynı zamanda çalışanlar için büyük bir gelir kaybını ifade ediyor. Rapordaki tahminlere göre, 2020 sonuna kadar bu kaybın 860 milyar ila 3,4 trilyon dolar arasında olacağı öngörülüyor. Bu durum, mal ve hizmet tüketiminde düşüşe neden olacak; bu da, işletmeler ve ekonomilerin geleceğini ciddi anlamda etkileyecektir.
Çalışan yoksulluğu artacak mı?
Pandemiden önceki tahminlerde 14 milyon azalış öngörüsü bulunan çalışan yoksulluğu tahminlerinde de değişiklikler oldu. Buna göre çalışan yoksulluğunun 8,8 ile 35 milyon insan arasında gerçekleşeceği öngörülüyor.
Hızlı önlem en önemlisi
Küresel çapta hızlı önlemler alınmasının krizin büyük oranda önüne geçeceği belirten raporda; bazı işçi ve iş gruplarının da krizden orantısız bir şekilde etkilenebileceği belirtilmiş. Bu gruplar; başta genç ve yaşlı çalışanlar olmak üzere, korumasız ve düşük ücretli işlerde çalışanlar.
Yaşlılar, sosyal koruma ve haklardan yoksunluk nedeniyle; kadınlar ise düşük ücret ödeyen ve negatif etkilenen sektörlerde yoğunlaşmaları nedeniyle kırılgan durumda. Daha önceki yazımızda koronavirüs sürecinde pozitif ve negatif ayrışan sektörler üzerine bir değerlendirme yapmıştık dilerseniz inceleyebilirsiniz.
Raporda küresel olarak krizin önüne geçebilmek için iki ayrı tavsiyede bulunuluyor.
Birincisi çalışanları, işverenleri ve temsilcilerini bir araya getiren sosyal diyalog ve şeffaflık, ikincisi ise zor olsa da uluslararası çalışma standartlarına uyum sağlamak.
Bildiğiniz üzere ülkemizde de ücretsiz izin ve işten çıkarmalara karşılık iş işsanları #Birlikte başaracağız sloganı ile birleşti ve bazı şirketler bu zor süreçte işten çıkarmama sözleri verdi. Koç, Sabancı, Anadolu Grubu, Zorlu, Yıldızlar ve Akfen gibi ülkemizin önde gelen büyük şirketleri çalışanlarını işten çıkarmama taahhüdünde bulundu. Aynı zamanda birçok iş derneğinden de kendi sektörlerine benzer çağrılar geldi.
Tabi burada hepimizin bildiği bir durum da söz konusu ki, büyük şirketlerden ziyade bu tür krizlerde zarar gören orta ve küçük şirketler ve çalışanları olacaktır. Önlemezse çalışanların en fazla zarar göreceği, ve kitlesel bir etki bırakamayacak olması sebebi ile de ses getirmeyecek olan küçük işletmelerdeki kaybın minimum seviyede atlatılmasını diliyoruz.