Geçtiğimiz 10 yıl boyunca perakendecilerin en büyük meşguliyetlerinden biri çevrimiçi ve fiziksel kapasitelerini birbirine uyumlu hale getirme çalışmalarıydı. Yani yarının mağazalarını inşa etmek. Zira son zamanlarda bu iki alanı birbiriyle karıştırmanın işletme maliyetlerini düşürmek, tüketicilerine kolaylıklar sağlamak, fiyat rekabetinde var olabilmek ve markalarla daha kolay interaksiyona geçebilmek gibi önemli faydaları var. Nitekim bu gelişim süreci boyunca e-ticaret müşterilerin alışveriş alışkanlıklarını değiştirmekle kalmayıp perakende sektörünün doğasını da alternatize etmiş gibi görünüyor.
Pandeminin hızlandırıcı etkisinin işaret ettiği sonuçlardan biri müşterilerin perakendeden beklentilerinin yükselmiş olması. Tüketiciler akıcı ve kişiselleştirilmiş, çok kanallı bir alışveriş tecrübesi talebi içerisindeler. Ek olarak markalardan bir duruş beklentisinin yanında çevresel ve sosyal sorumluluk çerçevesinde üretim yapmaları da isteniyor.
Süreç boyunca çalışanların beklentileri de yükselmiş durumda. Destekleyici ve potansiyellerini ortaya çıkarabilecekleri bir iş atmosferinde bulunabilmek, aynı zamanda çalıştıkları şirketle de bir aidiyet bağı hissedebilmek istiyorlar. Araştırma ve danışmanlık şirketi Accenture Research’ün yayınladığı makeleye göre çalışanların yarıya yakını çalıştıkları şirketin etik, sürdürülebilirlik ve ahlakla ilgili değerlerin yakın gelecekte kendileri için daha önemli hale geleceğini belirtiyorlar. Perakendecilerin markalarını bu gibi değerler ve sürdürülebilirlikle entegre işletme planları çerçevesinde şekillendirmelerinin birçok sebebinden biri tam da bu.
Pandemi sebebiyle ortaya çıkan tedarik zincirindeki bozulmalar birçok perakende çalışanını yeni gelir kaynakları aramaya veya kariyerlerinde değişiklik yapmaya halihazırda itmiş durumda. Tercih edilebilir bir işveren olmak adına birçok perakendeci farklı yaratıcı stratejileri teknolojiyle birleştirerek çalışanlarına kendilerini gösterebilecekleri verimli çalışma alanları sağlamaya çalışıyor.
Çalışanlar birincil olarak esnek çalışma saatleri arayışındalar. Vardiyalarını değiştirebilecekleri, uygun olduklarında ekstra iş yükü alabilecekleri imkanlar istiyorlar. İşverenler ise gelişmiş vardiya zamanlama yazılımlarıyla çalışanlarını mobil uygulamalar ve farklı yöntemler kullanarak daha akıcı bir şekilde programlama yapabilir durumdalar. Bu sayede çalışanlar daha iyi bir iş/hayat dengesi kurabilirken aynı zamanda perakendeciler de çalışanlarının vardiyalarıyla ilgili problemlerle daha kolay baş edebilir hale gelebilirler.
Bununla beraber çalışanlar boş mağazalarda, meşguliyetsiz bir şekilde mesailerini geçirmek istemiyorlar. ‘Yarının Mağazaları’ bu problemleri belli oranlarda çözüme ulaştırır nitelikte. Daha esnek çalışma potansiyeli, teknolojik ve kişilerarası yetenek gerektiren farklı pozisyonlarda çalışma kabiliyeti hem yarının perakendesinin çalışanlarından ihtiyacı hem de yarının çalışanlarının aradığı pratikler. Bunlardan ötürü bazı perakendeciler çalışanlarının iş tanımlarını dijital kanallar ve fiziksel mağazalar arasında değiştirme yollarına gidiyorlar. Bu tarz bir yapılandırma işgücünün daha verimli kullanılmasını sağlarken aynı zamanda çalışanların planlamalarını daha rahat bir şekilde yapmalarına da olanak sağlıyor.
Peki yarının mağazalarını markalar nasıl inşa ediyor?
Yarının mağazaları için sektörün çalışanlardan beklediği bu yeni yetenekler doğal olarak çalışanlar üzerinde etkilere de sahip. Sektörün farklı şekillenmeye başlayan beklentiler çalışanların daha umut vaat edici kariyer yollarına kanalize olmasına neden oluyor. Levi’s bunun güzel örneklerinden biri. Öncü giyim firması veri bilimi üzerine tecrübesi olmayan çalışanlarına makine öğrenimi üzerine eğitim kampına dahil olma imkânı sağlıyor, dolayısıyla çalışanlar yeni ve daha getirili iş alanlarına yönelme şansı kazanıyorlar.
Öte yandan, çalışanların etrafındaki insanlarla girdikleri pozitif interaksiyonların çalışma performanslarına olumlu etkide bulunduğu bir gerçek. Otomasyonun stoklama ve kasa gibi görevleri ele geçirdiği dünyada perakendeciler çalışanlarını “mikro fenomenlere” çevirme imkanına sahipler. Örneğin Amerika merkezli moda perakendecisi Nordstrom bazı çalışanlarını stil danışmanlığı göreviyle üstlendirdi. Bu çalışanlar müşterilerle 30 dakikalık ücretsiz video görüşmeler yaparak birebir stil tavsiyeleri veriyorlar. Aynı zamanda markanın mağaza çalışanları da belirli ürünler üzerine internet sitelerinde canlı yayın yaparak ürünü tanıtıyorlar. Bu hamleler hem internet sitesinde belli oranda ünlü olabilme şansını yakalayan çalışanları motive ediyor hem de ürünlerin boyutları, görünümü ve tarzıyla ilgili bilgiler elde eden müşterilerin satın aldıkları ürünlerle ilgili memnuniyetini artırıyor.
Son olarak, bağlantıları güçlendirilmiş ve dijital olarak desteklenen bir iş atmosferi perakendecilerin yarının çalışanlarına arzu ettikleri çalışma ortamını sağlamasına olanak sağlıyor. Ayrıca çalışanlarına yeni yetenekler kazanma imkanları sağlamaları da giderek dijitalleşen ve otomasyona maruz kalan perakende endüstrisinde çalışanların motivasyonu için son derece önemli katkılar haline geliyor.
Perakendeciler işverenlerine inanan ve güvenen insanların firmalarına bağlılıklarının ve iş azimlerinin arttığını adım adım fark ediyorlar. Yarının sektöründe başarılı perakendeciler bu başarıyı elde tutmak için son teknoloji sistemlerden daha fazlasına ihtiyaç duyacaklar. Zira bağlılığı ve çalışma azmini destekleyen bir çalışma ortamı yarının sektörü için vazgeçilmez bir etmen olmaya her gün daha fazla yaklaşıyor.